De kosten delende vereniging laat belastingplichtigen, die géén of slechts een beperkt recht op aftrek hebben, toe om samen te werken zonder verhoogde btw-kost. Na opmerkingen van de Europese Commissie over de verenigbaarheid van de Belgische regeling met de btw-richtlijn heeft de Belgische wetgever de regels waaronder een dergelijke samenwerking van een btw-vrijstelling kan genieten, gewijzigd. Het nieuwe wetgevende kader trad in werking op 1 juli 2016.

Binnen het btw-stelsel bestaan er een aantal actoren, zoals ziekenhuizen, banken en verzekeraars, die géén btw moeten aanrekenen op hun diensten. De input-btw die ze betalen op inkomende goederen en diensten kunnen ze echter ook niet recupereren. Wanneer dergelijke actoren diensten outsourcen, zal dit doorgaans gepaard gaan met een verhoogde btw-kost. Met de btw-vrijstelling voor diensten van kosten delende verenigingen ("KDV"), ook wel "koepelorganisaties" genoemd, heeft de (Europese) btw-wetgever hieraan willen verhelpen. Deze vrijstelling beoogt namelijk te voorkomen dat personen die bepaalde diensten verrichten waarvoor géén recht op aftrek van input-btw bestaat, btw zouden moeten betalen wanneer zij met andere ondernemingen moeten samenwerken in een gemeenschappelijke structuur die bepaalde voor die (niet aan btw onderworpen) dienstverrichtingen noodzakelijke activiteiten uitvoert (HvJ 11 december 2008, C-407/07, SCBIT). De KDV is dan ook een veel gebruikte structuur binnen de bank- en verzekeringssector, maar ook binnen de gezondheidssector, om welbepaalde intra-groepsdienstverlening te centraliseren.

De krachtlijnen van het nieuwe wetgevend kader kunnen als volgt worden samengevat:

• De leden van de KDV moeten overwegend een activiteit uitoefenen waarvoor ze vrijgesteld of niet-belastingplichtig zijn. Het is niet langer vereist dat de leden eenzelfde soort activiteit uitoefenen of behoren tot eenzelfde financiële, economische, professionele of sociale groep.

• De activiteit van de KDV moet bestaan in het verrichten van diensten aan haar leden, die direct nodig zijn voor hun vrijgestelde activiteit of voor hun niet-belaste activiteit. Voortaan is het de KDV ook toegestaan om (met toepassing van btw) diensten te verrichten voor derden, zonder dat dit de toepassing van de vrijstelling op de dienstverlening ten behoeve van de leden op de helling plaatst. Wel is vereist dat de activiteit van de KDV overwegend bestaat in het verrichten van diensten aan haar leden.

• Ook in de toekomst mag de aan ieder lid aangerekende vergoeding slechts de terugbetaling vormen van zijn aandeel in de door de KDV gedane gezamenlijke uitgaven. Deze voorwaarde geldt trouwens ook voor de diensten verricht ten behoeve van niet-leden, waar evenmin een winstnastreving mag worden gerealiseerd.

• De vrijstelling mag, ten slotte, niet tot concurrentieverstoring leiden. Waar deze voorwaarde ook op vandaag reeds bestond, maar in de praktijk vaak dode letter bleef, valt te verwachten dat deze voorwaarde onder de nieuwe regeling een meer concrete invulling zal krijgen.

Circulaire AAFisc Nr. 31/2016 (nr. E.T.127.540) dd. 12.12.2016 (Foto link)